Sıkça Sorulan Sorular
Sistem Hakkında
Zorunlu DYS; Türkiye Çevre Ajansı (TÜÇA) tarafından belirlenen piyasaya sürülecek tek kullanımlık 0,1 L ile 3,01 L arasındaki insani tüketim amaçlı içecekler başta olmak üzere kapsama alınabilecek diğer ürünlerin piyasaya arzında bir depozito bedeli ilave edilmesi, tüketiciler tarafından kullanıldıktan sonra oluşan boş ambalajların fiziksel ve görsel bütünlüğü bozulmadan geri dönüşüme gönderilmek üzere iade alınması ve tüketiciye depozito bedelinin geri ödenmesini sağlayacak bir ekosistemdir.
Zorunlu DYS kapsamındaki depozito uygulamalarına ilişkin tüm süreç Depozito Bilgi Yönetim Sistemi (DBYS) platformu (dbys.gov.tr) üzerinden ilerleyecektir. Bildirimler ve veri akışı bu platformda yer alacak Depozito Bilgi Sistemi (DBS) yazılımı üzerinden gerçekleştirilecektir. Sürece ilişkin bilgilendirmeler Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından ayrıca yapılacaktır.
Depozitolu boş ambalajların temiz bir şekilde toplanıp üst kalitede hammadde üretmek amacıyla geri dönüşüme gönderilmesi için gerekli altyapının kurulması, hammadde yerine geri dönüşüm malzemesi kullanımı sonucunda oluşan tasarruf ve emisyon azaltımı, ambalaj atıklarının düzenli depolama sahalarında bertaraf edilmesi ile oluşan emisyon azaltımı, yerel yönetimlerin atık bertaraf maliyetindeki azalma sayesinde ülke ekonomisine katkı, istihdam olanakları, tüketicilerin/toplumun atıkları at-kurtul davranışlarının önüne geçilmesi, toplumun atık ayırma/toplama sistemlerine doğrudan katılımlarının sağlanması, çevrede atık şişelerden kaynaklanan kirliliğin önüne geçilmesi, Türkiye’nin küresel sürdürülebilir kalkınma eylemine katılımının desteklenmesi gibi faydaları bulunmaktadır.
Zorunlu DYS kapsamındaki ambalaj ve ürün sınıfları 'Zorunlu Depozito Yönetim Sistemi Uygulamalarına İlişkin Usul ve Esaslar' ın Ek-1 ve Ek-2’sinde belirlenmiştir. Aşağıdaki tabloda belirtilen '1.,2.,3. Sınıf' ambalajlar 01.01.2023 Tarihi itibari ile tescil edilecek ambalaj türlerini belirtmekte olup '4.,5.,6. Sınıf' ambalajların tescil işlemleri başlangıç tarihi TÜÇA tarafından duyurulacaktır.
EK-1 Tescil Edilmesi Gereken/Planlanan Ambalaj Sınıfları
Aşağıdaki tabloda belirtilen “1. Sınıf” ürünler 01.01.2023 tarihi itibari ile tescil edilecek ürünleri belirtmekte olup “2.,3.,4. Sınıf” ürünlerin tescil işlemleri başlangıç tarihi TÜÇA tarafından duyurulacaktır.
EK-2 Tescil Edilmesi Gereken/Planlanan Ürün Sınıfları
EK-1 Tescil Edilmesi Gereken/Planlanan Ambalaj Sınıfları
Aşağıdaki tabloda belirtilen “1. Sınıf” ürünler 01.01.2023 tarihi itibari ile tescil edilecek ürünleri belirtmekte olup “2.,3.,4. Sınıf” ürünlerin tescil işlemleri başlangıç tarihi TÜÇA tarafından duyurulacaktır.
Ambalaj Sınıfları | Ambalaj Türü | Ambalaj Tanımlaması | Ambalaj Kapasitesi/Hacmi |
---|---|---|---|
1 | Cam | Şişe | 0,10 – 3,01 L |
2 | PET | Şişe | 0,10 – 3,01 L |
3 | Alüminyum | Şişe/Kutu | 0,10 – 3,01 L |
4 | HDPE | Şişe/Kutu | 0,10 – 3,01 L |
5 | Kompozit | Şişe/Kutu | 0,10 – 3,01 L |
6 | Diğer | Şişe/Kutu | 0,10 – 3,01 L |
EK-2 Tescil Edilmesi Gereken/Planlanan Ürün Sınıfları
Ürün | 1. Sınıf | 2. Sınıf | 3. Sınıf | 4. Sınıf |
---|---|---|---|---|
İçecek / Gıda | •Alkolsüz içecekler (kola, aromalı ve/veya meyveli içecekler, aromalı ve/veya meyveli doğal mineralli içecekler, aromalı su, tonik, diğer meşrubatlar vb.) •İçme ve kaynak suları •Doğal mineralli sular •Aromatize edilmişler dahil alkollü ve alkolsüz biralar •Malt içecekleri •Enerji içecekleri •Sporcu içecekleri | •Meyve oranı%50 ve altında olan meyve suları/nektarları | •Meyve oranı %50’nin üstünde olan meyve suları/nektarları •Süt ve içilebilir özellikteki süt ürünleri | •Şaraplar, distile ve damıtma yoluyla elde edilen alkollü içecekler •Diğer/tanımlanmamış içecekler •Diğer/tanımlanmamış sıvı gıdalar |
Usul ve Esasların Ek-1’inde belirtilen tek kullanımlık satış ambalajlarıyla piyasaya sürülen Ek-2’de tanımlı ürünlerin piyasaya sürenleri tarafından DBYS’ye kayıtlarının gerçekleştirilmiş olması gerekmekle birlikte bu ambalajlı ürünlerin tescili ve depozitolu olarak piyasada yer almaları kademeli bir geçişle sağlanacaktır. Usul ve Esasların Ek-1 ve Ek-2’sinde 1., 2. ve 3. sınıf olarak tanımlı ambalajlarla piyasaya arz edilecek 1. sınıf olarak tanımlı ürünlerin piyasaya sürenleri tarafından; 1/1/2023 tarihi itibari ile DBYS üzerinden tescil sürecini başlatarak özel mürekkeple basılmış DYS işaretli ambalajlı ürünlerini 1/8/2023 tarihinden itibaren piyasaya sürmeye başlayabileceklerdir. 1/1/2024 tarihi itibari ile DBYS üzerinden ambalaj onayı gerçekleştirilmemiş DYS işaretsiz ambalajların piyasaya sürülmesi yasak olacaktır. Usul ve Esasların Ek-1’inde yer alan ambalajlarla piyasaya arz edilecek, Ek-2’de 2., 3. ve 4. sınıf olarak tanımlı ürünler için tescil işlemlerine ve depozitolu olarak piyasada yer almalarına ilişkin geçiş tarihleri ise TÜÇA tarafından ayrıca düzenlenmek sureti ile yayımlanarak yürütülecektir. Usul ve Esasların Ek-2’sinde 4. sınıfta “diğer/tanımlanmamış içecekler” ve “diğer/tanımlanmamış sıvı gıdalar” olarak belirtilen ürünler ile bu ürünlerin DBYS’ye kayıtlarına ilişkin süreçler de TÜÇA tarafından ayrıca düzenlenmek sureti ile yayımlanarak yürütülecektir.
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü (Darphane); DBYS Operatörü olarak DBYS’nin tasarlanması, devreye alınması, işletilmesi ile etkinlik, verimlilik ve güvenliğin artırılması amacıyla destek-bakım hizmetlerinin sunulmasını sağlayan, TÜÇA tarafından yetkilendirilmiş kurum olarak faaliyetlerini yürütmektedir.
Sistem kapsamındaki ürünlerin piyasaya arzını gerçekleştiren gerçek veya tüzel kişiyi veya ithalatçıyı ifade etmektedir.
Depozitolu ürünler için özel mürekkeple DYS işaretli ambalaj ve etiket üretimi yapan, Darphane tarafından yetkilendirilmiş firmaları ifade etmektedir.
Elektronik ortamlar ve uzaktan satış işlemleri de dâhil olmak üzere, toptan ve/veya perakende olarak Zorunlu DYS’ye tabi ambalajlı ürünlerin alışverişinin yapıldığı mağaza, market ve benzeri satış birimlerini ifade etmektedir.
Zorunlu DYS kapsamına alınan ambalajlar üzerinde bulunması zorunlu olan ve sadece Darphane tarafından yetkilendirilmiş baskı tesislerince özel şartlar dahilinde basılabilecek işareti ifade etmektedir. DYS logosu, teknik özellikleri ve kullanım kriterleri “Zorunlu Depozito Yönetim Sistemi Kapsamındaki DYS İşareti, Yapıştırma DYS Etiket ve Ambalaj Kriterleri” Kılavuzunda açıklanmıştır. Zorunlu Depozito Yönetim Sistemi Kapsamındaki DYS İşareti, Yapıştırma DYS Etiket ve Ambalaj Kriterlerine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz. https://dbys.gov.tr/duyuru/zorunlu-depozito-yonetim-sistemi-kapsaminda-darphane-ve-damga-matbaasi-genel-mudurlugu-tarafindan-belirlenen-kriterler
DYS logosu ve DYS barkodunu içeren bütünleşik işaretlemeyi ifade etmektedir. DBYS üzerinden piyasaya sürenlerin firma, ambalaj ve ürünlerine ilişkin girdikleri bilgiler doğrultusunda sistem tarafından oluşturularak indirilebilecektir.
DBYS üyelik kayıt aşamasında ücretlendirme tarifesi bulunmamaktadır. Diğer ücretlendirme tarifeleriyle ilgili TÜÇA ve Darphane tarafından ücret bilgilendirme kılavuzu yayımlanacaktır.
Firma unvan bilgisi değişikliği talebi durumunda DBYS destek masası üzerinden iletişime geçilerek süreç hakkında bilgi talep edilmelidir.
Doğrulama e-postası, sisteme kaydolurken kullanılan e-posta adresine gelmektedir. Kayıtlı e- posta adresi gelen kutusunda olmayan doğrulama mesajı gereksiz e-posta kutusunda olabilmektedir. Doğrulama mesajının gereksiz e-posta kutusunda olduğu durumlarda ileriki süreçlerde gelebilecek e-postalar için gelen mesajı gereksiz e-posta kutusundan çıkarmanız gerekmektedir. Gereksiz e-posta kutusuna da gelmeyen doğrulama e-postası için DBYS Destek Masası ile iletişime geçmeniz gerekmektedir.